Tłumaczenia maszynowe są nieodzownym elementem w dziedzinie tłumaczeń, szczególnie w czasach szybko rozwijających się technologii komputerowych. Właściwie zastosowane, mogą stanowić fantastyczne narzędzie pomagające w pracy nad przekładem, przede wszystkim przyspieszając i usprawniając cały proces tłumaczenia. Warto jednak pamiętać, że rzadko kiedy tekst przetłumaczony maszynowo będzie gotowym produktem, który można bez korekty przekazać odbiorcy. Większość tłumaczeń wygenerowanych przez rozmaite programy jest zaledwie tłumaczeniem wstępnym, wymagającym obróbki, m.in. w zakresie stylistyki, szyku zdań, czy gramatyki. Mimo, że tłumacz musi wykonywać jeszcze wiele pracy nad maszynowo wygenerowanym tekstem, tłumaczenia tego typu znajdują rozmaite zastosowanie w dziedzinie przekładów.
Pierwszym zastosowaniem tłumaczeń maszynowych jest tłumaczenie wspomagane maszynowo. W tym przypadku to tłumacz odgrywa największa rolę w procesie tłumaczenia, a program, którego używa (np. TRADOS) wspomaga jego pracę dzięki bazom terminologicznym, które usprawniają wyszukiwanie słów, lub całych fragmentów tekstu potrzebnych w tłumaczeniu. Ma to na celu ułatwienie w znalezienia odpowiedników w języku docelowym, a co za tym idzie przyspieszenie tłumaczenia tekstu o dowolnym rodzaju.
Kolejnym zastosowaniem jest tłumaczenie wspomagane przez człowieka, czyli takie, w którym to program będzie odgrywał większą rolę. Najczęściej w taki sposób tłumaczy się teksty, które opierają się na schematach albo powtarzalnych wyrażeniach, a więc głównie teksty techniczne, takie jak instrukcje obsługi sprzętu, prognozy pogody, niektóre teksty naukowe, itd. Tego typu teksty podlegają jedynie nieznacznej korekcie, ze względu na swój charakter.
Innym zastosowaniem jest tłumaczenie całkowicie maszynowe, gdzie tekst w ogóle nie jest przystosowywany przez tłumacza po tłumaczeniu wstępnym. W tym wypadku mowa o translatorach, które są bardzo popularne szczególnie w Internecie, gdy chodzi o robocze tłumaczenie stron WWW, e-maili, itd. Tekst wyprodukowany przez translator ma bardzo niską jakość i służy raczej zorientowaniu się jaki niesie ze sobą przekaz. W tym wypadku styl, czy estetyka nie są istotne, gdyż takie tłumaczenie dokonywane jest raczej na użytek własny.
Warto zastanowić się jaki sposób tłumaczenia maszynowego jest w danym przypadku najbardziej pomocny, gdyż czasem łatwiej i szybciej wykonać tłumaczenie samodzielnie, niż poprawiać, na przykład, tekst źle przetłumaczony przez translator. Najmniej ostrożnym można być w przypadku tekstów technicznych, a najbardziej należy uważać przy wszelkiego rodzaju tekstach literackich.
Choć komputery nie są w stanie zastąpić całkowicie ludzkiej pracy nad tekstem, a tłumaczenia wygenerowane przez programy są wciąż bardzo niedoskonałe, nie należy uznawać tego za wadę ? dzięki temu zawód tłumacza ma, na szczęście, dalej rację bytu!
Agata Falęcka
