TMX – format wymiany pamięci tłumaczeń

tmx-translation-memory-exchange-formatTMX (ang. Translation Memory eXchange) to standardowy format XML służący do wymiany zasobów pamięci tłumaczeniowych między różnymi programami typu CAT (Computer Aided Translation). Jest to najpopularniejszy format pliku pamięci tłumaczeniowej, obsługiwany przez wiele narzędzi typu CAT. Jego głównym celem jest ułatwienie wymiany danych z pamięci tłumaczeniowych bez większej, lub żadnej straty tych danych w trakcie procesu tłumaczenia.

Computer Aided Translation korzysta z formatu Translation Memory eXchange, gdyż często podczas tłumaczenia występuje potrzeba migracji (wyeksportowania lub zaimportowania) danych z pamięci tłumaczeń do różnych narzędzi CAT. Tłumacz ma prawo do wyboru dowolnego oprogramowania CAT, a w przypadku gdy grupa tłumaczy pracuje nad jednym projektem mogą przy pomocy formatu TMX dzielić się zasobami pamięci tłumaczeń. Wiele narzędzi CAT używa własnych (zastrzeżonych) formatów pamięci tłumaczeń, a ponieważ TMX jest formatem ustandaryzowanym ułatwia wymianę danych pomiędzy różnymi aplikacjami. Możliwe jest wyeksportowanie danych pamięci tłumaczeń z zastrzeżonych aplikacji CAT (np. Trados) do formatu TMX, a następnie importowanie formatu TMX do innego narzędzia CAT.

Format TMX został opracowany w 1998 roku przez stowarzyszenie LISA (Localisation Industry Standards Association), wiodące forum międzynarodowe dla firm działających na rynku globalnym, określające otwarte standardy dotyczące tłumaczeń i lokalizacji oraz obsługi i wsparcia klientów, produktów i usług świadczonych na całym świecie. TMX jest zgodny z XML (Extensible Markup Language, w wolnym tłumaczeniu rozszerzalny język znaczników). Jest to uniwersalny język formalny przeznaczony do reprezentowania różnych danych w strukturalizowany sposób. TMX wykorzystuje także różne standardy ISO takie jak data/czas, kod językowy, kod państwa.

Niewątpliwą zaletą formatu TMX jest to, iż może on działać z praktycznie każdą aplikacją tłumaczeniową. Tłumacz nie jest zatem ściśle związany z jednym konkretnym narzędziem CAT; nawet gdy CAT na którym dotychczas pracował zniknie z rynku, możliwe jest przeniesienie pamięci tłumaczeń do innego narzędzia właśnie dzięki formatowi TMX.

Obecnie TMX dostępny jest w wersji 1.4b, która została opublikowana w październiku 2004 roku. Trwają prace nad wersją 2.0.

Autorka tekstu: Anna Zając

Początki narzędzi CAT

Tłumaczenie wspomagane komputerowo to proces, w którym człowiek tłumaczy tekst wykorzystując systemy komputerowe jako pomoc automatyzującą, ułatwiającą oraz w znacznym stopniu przyspieszającą prace, które w innym wypadku człowiek musiałby wykonywać samodzielnie.

Pierwsze nieśmiałe próby automatyzacji tłumaczenia miały miejsce już w XVII wieku, kiedy to niemiecki mnich, Johannes Becher, przedstawił matematyczny język opisu zdań w dowolnym języku. Składał się on z równań matematycznych, których znaczenie było takie samo w każdym języku. Jednak na realne próby stworzenia oprogramowania służącego do tłumaczenia wspomaganego komputerowo przyszło nam czekać do drugiej połowy XX wieku, co wiązane było z szybką komputeryzacją. Mimo iż powstało wtedy kilka systemów tłumaczenia, np. Mark II stworzony wspólnie przez IBM oraz Uniwersytet Washington, jakość tłumaczeń była bardzo niska, co zadowalało jedynie odbiorców zainteresowanych tylko szybkością, a nie jakością tłumaczenia.

Czytaj dalej Początki narzędzi CAT

Tworzenie pamięci tłumaczeń – alignment, align

 

Alignment to proces tworzenia pamięci tłumaczeń z uprzednio przetłumaczonych tekstów. Pomaga to tłumaczom zaoszczędzić czas, a firmom zlecającym tłumaczenia ? pieniądze.

alignment,align,memoQ

Główne zadanie alignu tekstu z jego tłumaczeniem na inny język polega na wskazaniu fragmentów tekstu źródłowego odpowiadających tłumaczeniom w tekście docelowym. Rezultat tego procesu przedstawiany jest w formie tabelki, bądź listy par segmentów ? słów, zdań, paragrafów, lub ich fragmentów ? skomponowanych z zawartości obydwu tekstów. Czytaj dalej Tworzenie pamięci tłumaczeń – alignment, align

Narzędzia CAT, CAT Tools, TEnTs – Trados, MemoQ, Wordfast i DejaVu

Trados, MemoQ, Wordfast, Deja Vu - najbardziej popularne narzędzia do wspomagania procesu tłumaczenia
Trados, MemoQ, Wordfast, Deja Vu – najbardziej popularne narzędzia do wspomagania procesu tłumaczenia

Narzędzia CAT, CAT Tools, TEnTs – mimo różnych nazw, gdy mówimy o narzędziach wspomagających proces tłumaczenia, przeważnie mamy na myśli programy takie jak SDL Trados, MemoQ, Wordfast, czy DejaVu X. Są to najbardziej rozbudowane narzędzia – kompletne środowiska w których możemy nie tylko tłumaczyć, ale zadbać o przebieg całego procesu, zaczynając od analizy powtarzalności, przez tłumaczenie z wykorzystaniem pamięci tłumaczeń (Translation Memory) i bazy terminologicznej, na sprawdzeniu QA (Quality Assurance) kończąc.

Czytaj dalej Narzędzia CAT, CAT Tools, TEnTs – Trados, MemoQ, Wordfast i DejaVu

Które narzędzie CAT?

Producenci narzędzi CAT
Producenci narzędzi CAT

W całej gamie narzędzi CAT znaleźć można szereg rozwiązań różnych dostawców. Narzędzia wspomagające tłumaczenie możemy dzielić ze względu na cenę (w dobie kryzysu to pewnie ważny wyznacznik), funkcje/moduły, czy wygodę użytkowania. Można też przyjąć inny miernik – popularność.
Popularność, to z jednej strony tłumacze – freelancerzy, którzy wybierają najbardziej odpowiadające im narzędzie. Z drugiej strony (często kluczowej) biura tłumaczeń, które na korzystanie z danego CATa się decydują. Ci ostatni mają nie mały wpływ na to, w czym tłumaczą ich poddostawcy, tym samym stanowiąc główny czynnik kształtujący rynek narzędzi CAT.

To odpowiedni moment na krótką zagadkę. Oto ona:
Które narzędzie CAT jest najpopularniejsze?
Chwila namysłu.. i odpowiedź nasuwa się sama. Najbardziej popularne, a przynajmniej uchodzące za takie, narzędzie CAT, to SDL Trados. Pomijając wszystkie inne kwestie (o których na pewno napiszę w odpowienim momencie), popularność i fakt, że Trados jest oprogramowaniem najczęściej używanym przez biura tłumaczeń, to jemu właśnie poświęcimy na łamach tej strony najwięcej uwagi. Nie oznacza to jednak, że nie wspomnimy o konkurencji.
Bynajmniej. Lista konkurentów i pretendentów do przejęcia pozycji lidera na rynku jest długa. Na polskim rynku narzędzi CAT, drugą pozycję w rankungu popularności zajmuje Wordfast. A trzeci..
Z trzecim mam problem. O ile w gronie CATów kilka aplikacji ugrunowało sobie wysoką pozycję, np: Across, Deja Vu, czy Transit. To pojawiają się nowe programy, takie jak ostatni hit – MemoQ, które wprowadzają sporo zamieszania na rynku. Warto wspomnieć także o inicjatywach open-source i OmegaT i rozwiązaniach całkowicie webowych, takich jak XTM.
Reasumując. Narzędzi wspomagających tłumaczenie jest sporo. Pokusić się można o stwierdzenie, że każdy może wybrać coś dla siebie. To stwierdzenie to jednak mit. Tłumacze dostosowują się do wymagań pracodawców i stosują takie rozwiązania, które dadzą im stałe dochody. Wybór ogranicza się zatem do tych narzędzi CAT, które potrafią obsłużyć najpopularniejsze formaty, są najbardziej uniwersalne, stabilne i przy tym – popularne.

Czym są narzędzia CAT?

Narzędzia CAT, CAT tools - większe tempo, lepsza jakość, mniejsze koszty.
Narzędzia CAT, CAT tools – większe tempo, lepsza jakość, mniejsze koszty.

CAT Tools, narzędzia CAT, a może narzędzia wspomagające proces tłumaczenia. Słyszałeś gdzieś to słowo. Wiele osób o tym mówi, i wiele już z tego korzysta. Tylko w zasadzie, to nie wiesz dokładnie o co chodzi.

W tym artykule postaramy się przybliżyć Ci ten temat. Zajmiemy się wyjaśnieniem trzech kwestii:

  • czym są narzędzia typu CAT
  • do czego służą
  • jak działają
  • komu są potrzebne

Czytaj dalej Czym są narzędzia CAT?